Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới. Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng có quy mô lên tới 1.233,26 km2, là nơi bảo tồn hơn 400 hang động, hệ thống sông ngầm, hố sụt, và hệ thống động thực vật quý hiếm nằm trong sách đỏ Việt Nam và Sách đỏ thế giới. Vườn quốc gia thuộc huyện Bố Trạch và Minh Hóa, cách TP Đồng Hới khoảng 50 km. Đến Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, bạn nên khám phá những hệ thống hang động nổi tiếng thường được xây dựng thành tour tham quan sau đây.
Động Phong Nha
Động Phong Nha được hình thành từ hàng trăm triệu năm trước do quá trình phong hóa xảy ra trong lòng núi đá vôi, được đoàn thám hiểm hang động Hoàng gia Anh đánh giá là kỳ quan tiêu biểu về giá trị thẩm mỹ, địa chất của thế giới tự nhiên. Theo các nhà thám hiểm, động Phong Nha đạt 7 tiêu chí: có sông ngầm đẹp nhất; có cửa hang cao và rộng; có bãi cát, bãi đá ngầm đẹp; có hồ nước ngầm đẹp; có hang khô rộng và đẹp; có hệ thống thạch nhũ kỳ ảo và tráng lệ; là hang nước dài nhất.
Để khám phá động Phong Nha, du khách xuống thuyền tại Trung tâm Du lịch Phong Nha, ngược dòng sông Son khoảng 30 phút.
Động Thiên đường
Được mệnh danh là “hoàng cung trong lòng đất”, động Thiên Đường nằm cách trung tâm TP Đồng Hới khoảng 70 km về hướng tây bắc, cạnh nhánh tây đường Hồ Chí Minh và cách động Phong Nha chừng 25 km.
Du khách sẽ phải leo hơn 500 bậc để lên đến động. Bước qua cửa động là một không gian rộng lớn, vô vàn thạch nhũ, măng đá. Với chiều dài 31,4 km, động Thiên Đường được coi là hang động khô có chiều dài kỷ lục ở châu Á.
Hang Sơn Đoòng
Hang Sơn Đoòng hiện là hang động tự nhiên lớn nhất thế giới, được hình thành khoảng 2-5 triệu năm trước, có chiều rộng 150 m, cao hơn 200 m, chiều dài gần 9 km. Ước tính dung tích của Hang Sơn Đoòng là 38,5 triệu m3. Các cột nhũ đá của hang cao 14 m. Trong hang còn có dòng sông ngầm dài 2,5 km. Hang có những quần thể san hô và di tích thú hóa thạch. Sơn Đoòng còn có hai “giếng trời”, là hai nơi có ánh nắng chiếu, tạo điều kiện cho cây cối phát triển như một khu rừng nhiệt đới, một trong đó được gọi là “vườn Edam”.
Để đi Sơn Đoòng, du khách cần mua tour, chuẩn bị thể lực, tìm hiểu các quy định an toàn. Thời gian khai thác tour từ cuối tháng 1 đến tháng 8 hàng năm. Thời gian khám phá 5 ngày 4 đêm. Lượng khách trung bình mỗi tour là 10 người. Giá tour hiện là 72 triệu đồng một người.
Hang Tú Làn
Hệ thống hang động Tú Làn nằm trong khu rừng nguyên sinh và các dãy núi đá vôi với diện tích hơn 650 ha thuộc xã Tân Hoá, huyện Minh Hoá. Hệ thống hang Tú Làn được thám hiểm lần đầu năm 1992 bởi nhóm Thám hiểm Hang động Anh – Việt. Đến năm 2022, các chuyên gia đã phát hiện, khảo sát và đo đạc hơn 25 hang động lớn nhỏ.
Tú Làn là hệ thống được hình thành theo sông Rào Nan, nằm ngoài khu vực Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng. Những hang động trong hệ thống Tú Làn có cả hang nước (có dòng suối chảy bên trong) và hang khô. Những hang tiêu biểu gồm hang Chuột, Hung Ton, Bí Mật, Sơng, Ken, Kim, Tiên. Hang khô thường có nhiều thạch nhũ đẹp và độc đáo do không bị cuốn trôi vào mùa mưa lũ. Du khách sẽ được bơi trong hệ thống hang ngầm, cắm trại trong rừng…
Hang Én
Hang Én lớn thứ ba thế giới, dài 1,6 km, xuyên qua khối đá vôi khổng lồ. Có 3 lối vào hang, trong đó cửa hang lớn và nổi tiếng nhất có chiều cao 120 m và rộng 110 m, trần hang có nơi cao 145 m và hành lang đoạn rộng nhất 200 m. Trong lòng hang là suối chảy quanh co dẫn đến hang Sơn Đoòng. Bộ phim Peter Pan của Hollywood đã có những cảnh quay tại đây.
Thời gian khai thác tour khám phá Hang Én từ tháng 12 đến hết tháng 9 hằng năm. Hành trình đến Hang Én kéo dài trong hai ngày, với các hoạt động trekking như băng rừng, lội suối, leo dốc, khám phá Bản Đoòng – nơi cư ngụ của người Bru – Vân Kiều.
Hang Pygmy
Pygmy là hang lớn thứ tư thế giới, nằm sâu trong Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, được phát hiện năm 1997. Cửa vào hang cao và rộng khoảng 100 m, dài 845 m. Vào ban ngày, ánh sáng có thể xuyên qua hang. Cửa ra của hang cũng là nơi cắm trại.
Trong hang Pygmy có nước chảy từ trên trần, được sử dụng làm nước uống, nấu ăn và sinh hoạt. Ánh sáng chiếu vào khá sâu trong hang giúp nhiều cây dương xỉ mọc xanh tốt. Tại cửa ra, du khách có thể thấy nhiều dây rừng và tre được người địa phương buộc lại để đu lên thành hang khai thác tổ yến, mật ong.
Hố sụt Kong (Kong Collapse)
Kong Collapse thuộc hệ thống hang Hổ trong khu vực Phong Nha – Kẻ Bàng, có hình dáng giống đầu khỉ khổng lồ trong phim Kong: Skull Island, từng được quay ở Quảng Bình. Kong Collapse sâu 450 m từ miệng đến đáy, là một trong những hố sụt sâu nhất thế giới.
Khám phá hố sụt Kong là tour mạo hiểm cấp độ khó ở Việt Nam hiện nay, với trải nghiệm đu dây 100 m, đi bộ 23 km, bơi 300 m và khám phá hang động dài 7 km. Hành trình đòi hỏi đi bộ hàng giờ luồn qua các lối mòn nhỏ với độ dốc lên xuống liên tục. Trong hành trình, du khách sẽ vượt qua hang Pygmy, cắm trại trong hang Over.
